Ruud F. Witte
Zegveld - De gas- en de elektriciteitsmeter in huize Rijneveld in Zegveld staan zowat te verstoffen. André en Anja Rijneveld voorzien bijna volledig in hun eigen energiebehoefte. „Zoveel energie dat we zelfs de opblaasbare jacuzzi in de tuin op temperatuur kunnen houden. En dat is een energievreter hoor!"
Wie het erf van de fraaie, vrijstaande woning van het Zegveldse echtpaar André (58) en Anja (55) Rijneveld aan de Molenweg betreedt, merkt aan niets dat de bewoners bijna niets betalen aan het energiebedrijf. Een aanwijzing is wel de enorme hoeveelheid hout die er ligt opgeslagen. Niet een paar stammetjes, maar een flinke voorraad. „Met wat hier ligt, kan ik zeker een jaar vooruit", zegt André Rijneveld.
Dat hout heeft hij nodig om zijn huis behaaglijk warm te houden, met een speciale houtkachel. En dat lukt goed. Alleen als het in de winter 20 graden vriest, moet ik bijstoken. Maar wanneer komt dat nou nog voor?"
Houtkachel? Maar er komt geen rooklucht uit de schoorsteen en een blauwe of zwarte walm is er niet te zien. „Het is ook geen gewone houtkachel", legt hij uit. „Het is een houtvergasser, een houtkachel met naverbranding. De rookgassen worden 'naverbrand'. Net als wanneer er een nieuwe paus is gekozen, komt bij ons witte rook uit de schoorsteen", zegt hij lachend.'
Hij toont de houtvergasser in de schuur naast het huis. Een vierkant apparaat dat in menig woning zou vloeken met elk interieur. „Nee, de gezelligheid van een houtkachel of open haard heb je niet. Dat mis ik wel", zeg de geboren en getogen Zegvelder. „Het is een schone kachel, maar geen gezellige kachel."
Rijneveld plaatste het systeem 20 jaar geleden, bij de bouw van de woning. „Daarvoor woonden we in een oud daggeldershuisje hier. Daar hadden we een houtkachel, maar dat werd een probleem toen onze dochter astma kreeg. Het huis was bovendien te vochtig, er kwam schimmel tevoorschijn. Een aardgas gestookte cv was nog geen optie. "Dat hadden we hier toen aan de Molenweg nog niet. Bovendien wilde ik toch hout blijven stoken. Hout kappen en opstoken was echt mijn grote liefde geworden." Zoekend op internet kwam hij terecht bij de houtvergasser. „Met een naverbrander. Dat is de clou. Het is een andere manier van stoken. Het vuur gaat ook niet omhoog, maar omlaag. Net als je op tv ziet als er een raket de lucht in gaat. En door die naverbrander gaat er schone rook naar buiten."
Als de houtvergasser eenmaal brandt tenminste. „Het aanmaken gaat wel met rook gepaard. Dit is dan ook geen systeem voor een rijtjeswoning. Maar ik woon hier vrij. Niemand heeft er last van. Alleen als de wind soms verkeerd staat, begin je niet te stoken. Dan wil je dit echt niet in je straatje hebben. Tegen dit 'opstartprobleem' is nog niets gevonden."
Het systeem is gekoppeld aan een gewone cv-installatie. „Dat heeft als voordeel dat als de houtvergasser niet gebruikt kan worden, er automatisch wordt overgeschakeld op aardgas." Er wordt zoveel warmte opgewekt dat na de keuken, het systeem ook zorgt voor warm water voor de douche."
Nooit zonder hout
Over voldoende hout om te stoken maakt Rijneveld zich geen zorgen. „Tot nu toe heb ik altijd voor minstens een jaar voorraad gehad. „Iedereen weet dat ik hout kan gebruiken. Als er ergens een boom gekapt moet worden, bellen ze mij", zegt hij lachend. „Ik houd ook alles in de gaten. Een buurman is boer. Daar moest in de winter een houtkade weg. Dat doe ik dan. Gaat met gesloten beurs. Hij is van de boom af en ik heb weer hout. Ik heb nog nooit zonder hout gezeten."
Rijneveld, werkzaam in de elektrotechniek, wilde steeds meer in eigen energiebehoefte gaan voorzien. „Dus kwamen er zonnepanelen, 28 stuks op het dak van ons huis. Zelf geïnstalleerd. Ik was een van de eersten in Zegveld. Wat we overhouden aan opgewekte elektriciteit leveren we aan het energienet. Dat levert geld op en dankzij de subsidie- of salderingsregeling van het rijk betalen we daarover geen energiebelasting. We spelen daardoor bijna quitte. Vorig jaar was onze energierekening 90 euro." Vooral omdat er nog wel op gas wordt gekookt. „Daar wil ik nog niet van af', zegt zijn vrouw.
De Zegvelder blijft zoeken naar nieuwe mogelijkheden. „Zelf elektriciteit opslaan is lastig. De omvormers die je nodig hebt zijn nog schreeuwend duur. Maar als die salderingsregeling naar verwachting in 2023 komt te vervallen, ga ik toch een manier zoeken om de stroom anders te benutten of op te slaan. En we hebben nu een opblaasbare jacuzzi in de tuin. Dat is een energievreter hoor."
Groene buurman
Goed voorbeeld, doet goed volgen. „Ik heb een buurman van wie het dak van zijn huis niet gunstig ligt voor zonnepanelen. Toen ik een nieuwe schuur in mijn tuin bouwde, heb ik er voor hem panelen opgelegd. Zo heb ik nu dus een groene buurman."
De volgende stap een windmolen? „Nee, dat is voor particulieren nog niet rendabel. Voor ons huishouden is het nu wel klaar, al blijf ik rondkijken. Ik geniet nu van het resultaat. Als ik in de zomer hier in de tuin in het zonnetje zit en naar de zonnepanelen kijk heb ik het gevoel dat ik slapend rijk word."
Rik Sneijder
Groene Hart - Het land onder water zetten, onderwaterdrainage en de teelt van cranberry's bestaan al als wapen tegen bodemdaling. Daar is een vierde bijgekomen: de aanplant van rietsigaren oftewel lisdodden. In de polders bij Mijdrecht wordt straks zes hectare gebruikt voor deze decoratieve plant die graag met de wortels in het water staat.
Wie straks over de polder Marickenland bij Mijdrecht tuurt zal de rietsigaren niet over het hoofd zien. De provincie Utrecht heeft voorbereidingen getroffen om in deze polder zes hectare vrij te maken voor een proef; de teelt van lisdodde. Hoe groeit deze plant het beste en wat kunnen boeren eigenlijk met de opbrengst van deze waterplant?
Als het een succes blijkt, wordt vervolgens maar liefst vijftig hectare vrij gemaakt voor teelt van lisdodde. Het experiment kan al over enkele weken beginnen. Het is alleen nog wachten op de vergunnin-gen, aldus Rik van Druten, woordvoerder van de provincie Utrecht.
Een ding is wel duidelijk; om de teelt mogelijk te maken, is veel water nodig. „En waar water is, kan geen lucht komen", zegt Van Druten: „Dat betekent dus dat het veen niet met lucht in contact kan ko-men, dus niet verbrandt en dat daarmee de bodemdaling wordt tegengegaan."
Lisdodde is ideaal, zegt Van Druten, omdat deze plant deels onder water groeit. Daarnaast onttrekt lisdodde voedingsstoffen uit de bodem die er met kunstmest in zijn gekomen. Daardoor wordt de bodem weer arm zoals deze ooit was. Dit komt de kwaliteit van het oppervlakte water ten goede.
Constructiemateriaal
Onderdeel van het experiment is ook om te bekijken wat er met lisdodde te doen is. De vezels kunnen bijvoorbeeld gebruikt worden in constructiematerialen en als bijproduct in veevoer.
De onderzoekers van het Veenweide Innovatie Centrum en Kennis Transfer Centrum in Zegveld zijn nauw betrokken bij deze proef. Zij hebben op de proefboerderij in Zegveld de nodige ervaring opgedaan met de teelt van lisdodde, maar de omstandigheden in Marickenland zijn net weer anders. Vandaar de verschillende zaai- en plantmethodes. Eerder al is geëxperimenteerd in de Krimpenerwaard met cranberryteelt. Veengrond heeft precies de juiste eigenschappen en samenstelling: het houdt vocht vast, is zuur en bevat veel organisch materiaal.
De Meije - Voel je het voorjaar kriebelen? Doe dan mee met de fietstocht 'Ontdek de schatten van de Meije' op 25 mei van 11.00 tot 16.00 uur. Voor de tweede keer wordt de Schattentour georganiseerd door een aantal bewoners van De Meije. De Schattentour loopt van de Bodegraafse Meije tot en met de Nieuwkoopse Meije. Er zijn twee startpunten: Bosweg 17 en Meije 28. Onderweg valt veel te beleven, met onder andere, het Trekkermuseum van Jits Colje met meer dan 50 oude trekkers (nr. 17), de Meijetuin met brocante en en expositie van schilderijen (nr. 211), het winkeltje in brocante van Aafke Spek (nr. 195), de Blauwe Meije met kunst-exposities en een beeldentuin (nr. 300), Joop van Vliet met zijn collectie 'Oude boerenspullen' (nr. 153), Galerie Caran met eigen werk, de mooie onbespoten Groentetuin van Arie Hirschman (t.o. nr. 45) en de Timmereije met brocante, curiosa, home made jams en houten meubels (nr. 28). Meer informatie via de website van Buitenplaats De Blauwe Meije of via 06-10624080.
René Cazander
Zegveld - De hervormde kerk in Zegveld is totaal gestript vanwege een zeer ingrijpende renovatie, die eind dit jaar afgerond moet zijn.
Wie de hervormde kerk aan de Hoofdweg in Zegveld binnenkomt, kan zijn ogen bijna niet geloven. Geen banken en preekstoel, maar een zandvlakte. De twee glasinlood-ramen zijn verdwenen. Voor ramen en wanden hangen netten. Het orgel, het enige tastbare dat nog een beetje doet denken aan een godshuis, is ingepakt en deels gedemonteerd.
Het is onmiskenbaar dat de restauratie in volle gang is. „De afgelopen weken is door de vele vrijwilligers keihard gewerkt," meldt projectleider Bernard van Dam trots.
Zij zijn de dag na Pasen (23 april) gestart met het leegruimen van de kerk. Deze klus duurde vier dagen. De inboedel is veilig ergens opgeslagen. Na het uitruimen kon het grote werk beginnen: de sloop van muren en de kerkvloer.
Hierna kon de archeoloog aan de slag. Hij stuitte op de funderingen van de vorige kerk uit de 14de eeuw, waar de huidige kerk grotendeels op gebouwd is. Van Dam: „We wisten dat die er nog lagen, maar niet precies hoe de vorige kerk gestaan heeft. Dat weten we nu wel."
De vloer van de hervormde kerk is er helemaal uit, omdat het gebouw een nieuwe, betonnen, fundering krijgt. Dat is nodig. „De bestaande houten palen hebben last van een bacterie. Die vreet zich van buiten naar binnen. De nieuwe fundering gaat de kerk dragen," vertelt projectleider Van Dam.
Voor de nieuwe fundering worden 70 stalen zogeheten buispalen geheid. De eerste palen staan er inmiddels. Aan de voorkant van de kerk bij de toren. De rest van de palen worden de komende weken geheid.
Dat is de reden waarom de muren van de kerk netten hangen, legt Map Uittenbogaard, penningmeester van het college van kerkrentmeesters, uit. „Dat is voor de veiligheid. Op de muur zitten lichtbruine tegels, die ook in de Maastunnel zijn gebruikt. Deze tegels zijn in 1942 aangebracht, maar gaan eraf omdat ze loslaten. Ze houden vocht en zout tegen. Dat is niet goed."
Op de plek van de tegels komt wit pleisterwerk. Daaronder een houten lambrisering.
Groene kerk
Het nieuwe kerkgebouw wordt duurzamer: een groene kerk. Via vloerverwarming in de nieuwe betonnen vloer en een goede ventilatie worden de temperaturen in de kerk constant op 15 a 16 graden ge-houden. Bij de oude kerk was dat ondenkbaar. Omdat de kerk geen gas heeft wordt het gebouw verwarmd via een warmtepomp. Materialen worden zoveel mogelijk hergebruikt, is de afspraak. De inrichting van de hervormde kerk in het hartje van Zegeveld komt er eveneens anders uit te zien. De entree wordt ruimer en tussen de banken komt een middenpad van twee meter. Van Dam: „De banken worden door midden gezaagd. Er komen nieuwe kopschotten op." Om de grondige renovatie mogelijk te maken, is de inzet van vrijwilligers onvermijdelijk. Van Dam: „De samenhorigheid in Zegveld is groot. Het hele dorp gaat ervoor. Onder de vrijwilligers zitten vakkundige lieden, zoals timmerlieden en schilders. We hebben tot nu toe alles met de vrijwilligers gedaan, behalve het heien. "Dat alle vrijwilligers zich met hart en ziel inzetten werkt aanstekelijk, heeft Van Dam ervaren. „Dat maakt het werk ook leuk."
Het hele dorp, van jong tot oud, is eveneens druk geweest om de benodigde financiën bij elkaar te schrapen. Via acties en fondsenwerving is al 7 van de benodigde 8 ton binnen. Van deze 7 ton is 5,5 ton via bewoners uit het dorp binnengehaald. De familiemarkt vorige week zaterdag bracht 15.500 euro in het laatje.
ZEGVELD - Afgelopen zaterdag was wederom een geslaagde Familiemarkt op de Middenweg te Zegveld. Kinderen vermaakten zich met onder andere springkussens en schminken en de volwassenen met een schiettent en een Knock-out show. De goed bezochte markt met kramen, activiteiten en lekkernijen werd georganiseerd door jeugdvereniging de Rank. De opbrengst van deze markt gaat naar de restauratie van de Hervormde Kerk, te Zegveld.